Labele Uza ID Falsu Hatun Feto

DILI - Mudansa teknologia halo mudansa ba iha ema nia moris, too feto maluk balu tenke sofre ba buat neebe mosu. Tanba ema balu uza ID falsu hodi tau feto nia foto no numeru telefone.

"Ami haree katak ida nee la justu, ita diskredita ita nia maluk feto sira. Mesmu ke dala barak feto sira la hanesan nee. Ema bele foti husi WP, husi FB depois halo ID falsu ida hodi dehan katak feto nee hanesan nee, no fo impaktu ba feto nee nia moris,” hateten Oficcer Program AJAR Inocensio Xavier ba Jornalista sira iha Salaun Ministeriu da Justisa, Caikoli, Segunda, (19/09/2017).

Xavier relata, ema neebe uza ID falsu tau feto nia foto, fo impaktu ba feto nee rasik, tanba nia sente nia dignidade nee la iha. Depois nia izola nia aan husi komunidade, tanba ema rihun ida mak haree nia husi FB neebe iha.

Nunee foto neebe tau iha FB inklui mos labarik sira neebe hanesan estudante. No estadu tenke tau matan atu bele asegura ida nee, no polisia Psik atu buka lalais ema sira neebe halao hahalok ida nee.

Inosencio sublina, uza meius komunikasaun ba buat neebe positivu, kritika normal ba situasaun ruma, maibe labele hatama ema seluk nia privasidade ema seluk nia moris hodi halao iha kampanha sosial media, nee la justu lei mos bandu. No feto nafatin sai hanesan valor humana nudar ema, tanba nee labele hare feto no mane hanesan buat neebe la vale.

No joven mane sira, bainhira ema nia oan feto lakohi karik atu halao domin, labele laran moras hodi publika no hatama sira nia foto iha grupu aat ka feto aat nia fatin. No tenke hatudu nafatin valor Timor nian, respeitu feto sira liu liu sira nia dignidade. Husu nafatin ba ministeriu publiku no polisia atu halo asaun konkreta blokeia kedan ID falsu no bele kaptura ema neebe kria nee.

Iha fatin seluk feto potensial, Amelia Eustakia Pires hateten, respeita feto sira nia moris tanba ema hotu iha rai ida nee, moris mai husi inan ida.

"Ema hotu moris mai iha rai ida nee, mai husi inan ida. Tanba nee labele diskrimina no halo feto sira nia moris sai la diak iha teknolojia neebe iha. Dala barak ita sente diak atu halo ba ema seluk, maibe presija kontrola aan. No husu ba organizasaun feto sira nian, nafatin hamutuk ho feto maluk hodi kontra hahalok neebe la diak,” esplika Amelia.

Nia relata tan,  feto sira mos tenke kontrola aan atu labele monu ba iha situasaun sira nee. Tanba bainhira kontrola aan sei la akontese hanesan nee ba iha publiku sira liu husi imagem neebe iha.

Terezinha De Deus | Suara Timor Lorosae