terça-feira, 18 de julho de 2017

Urna ho boletin sira votu nian ba lejislativu namkari iha nasaun laran

Hosi António Sampaio

Ekipa sira hosi Sekretariadu Tékniku ba Asisténsia Eleitoral (STAE) Timor-Leste nian hahú ona iha loron-sábadu verifikasaun hosi urna sira no boletin sira votu nian, fahe iha munisípiu 12 no hosi rejiaun autónoma Oecusse hodi bele uza iha lejislativu sira iha loron-sábadu oinmai.

Material "sensível" tomak ba votasaun, inklui urna sira no boletin sira votu nian, entrega ona iha enkontru ida iha Díli iha loron-sesta, prezidi hosi ministru Administrasaun Estatal, Dionísio Babo, no hosi diretór-jeral STAE nian, Acilino Manuel Branco.

"Material tomak lori ona ba munisípiu sira. Verifikasaun sira agora sei halo iha loron hirak tuirmai ne'e no bainhira iha falla sira ami sei kompleta, iha máximu, to'o loron 20", explika hosi Acilino Babo iha deklarasaun ba Lusa.

"Iha loron 21 dadeer sei halo verifikasaun ikus ida", nia explika.

Hafoin ne'e, iha loron 22, iha tuku 05:00, oras rua antes loke urna sira, funsionáriu sira STAE nian "hakotu lojístika tomak" husik sentru sira votasaun nian preparadu hodi simu eleitor sira.

Iha kompleksu ne'ebé situa STAE, iha Pante Makasar, kapital hosi enklave Oecusse nian, urna sanulu resin no kaixa sira ho boletin sira votu nian - hamutuk lima no ida-idak ho livru 200 - iha tenda ida kampaña mutin nian, ho dimensaun boot.

Funsionáriu sira aliña ona urna sira ne'ebé tau hamutuk, maski mamuk, hosi parte balun, tenda nian. Iha sentru meza nian iha "T" iha material ne'ebé sensível liu, parte barak sei iha kaixa papelaun nia laran.

Iha okos, kadeira metálika, fora ho hena azul, iha hamutuk hodi hein ba funsionáriu sira STAE nian, fiskal sira hosi partidu sira nian no observador sira ne'ebé sei akompaña votu no hafoin ne'e akompaña kontajen.

Tenda tomak sei haleu ho muru aas ida, no portaun sira sei taka ho kadeadu hodi garanti seguransa material nian. Ajente polísia sira halo patrulla iha parte liur.

Iha Oecusse iha total ida sentru votasaun hamutuk 36, meza votu hamutuk 50 no eleitor besik rihun 46.

Iha termu global sira autoridade eleitoral timoroan sira sei instala estasaun sira votu hamutuk 1.121 iha sentru votasaun hamutuk 859 ba lejislativu sira, ne'ebé pelumenus funsionáriu na'in hitu iha estranjeiru, iha Austrália, Koreia-Súl, Portugal ho Reinu Unidu.

Ho baze hosi eleisaun prezidensial loron 20 Marsu liubá, Governu sei instala tan ba lejislativu sira sentru votasaun hamutuk 155 no estasaun votu liu 177.

Hafoin estreia ba votu timoroan sira iha estranjeiru iha prezidensial sira (iha Lisboa no iha sidade australianu sira Darwin ho Sydney), Governu desidi aumenta ona lokal sira votasaun iha estranjeiru, hodi buke hatán ba apelu sira ne'ebé mai hosi komunidade emigrante sira.

Nune'e, iha loron 22 Jullu sei iha votasaun lokal sira iha sidade australianu tolu (Sydney, Darwin ho Melbourne), iha kapital súl-koreanu, Seul, iha Londres no iha Lisboa.

Iha ona eleitor hamutuk 764.858 maka halo ona resenseamentu hodi vota, entre sira na'in 1.101 resenseadu iha Austrália, na'in 589 iha Portugal, na'in 208 iha Reinu Unidu no na'in 227 iha Koreia-Súl.

Partidu hamutuk 20 no koligasaun ida hanesan kandidatu ba eleisaun sira loron 22 Jullu halo hela kampaña dezde loron 19 Juñu to'o loron-kuarta ne'e, sei iha loron rua reflesaun nian hodi nune'e ema timoroan sira bele halo viajen ba vota iha sira nia fatin resenseamentu.

Besik metade hosi eleitor sira tenki halo viajen ba fatin seluk iha nasaun nia laran iha loron votasaun nian, kalkula hosi autoridade eleitoral sira.

SAPO TL ho Lusa | Foto@ Nuno Veiga/EPA

Sem comentários: