quarta-feira, 15 de março de 2017

António da Conceição, sei kaer pasta ministru nian no hakarak sai Prezidente

António da Conceição explika katak sei suspende de'it nia atividade nu'udar ministru Edukasaun timoroan nian "to'o loron 18", bainhira hakotu kampaña ba prezidensial sira, maibé hatudu fiar katak sei sai nu'udar xefe Estadu foun.

Konviksaun ida, ne'ebé nia explika iha entrevista ba Lusa, katak haree nu'udar reprezentante hosi jerasaun foun ida "preparadu hodi kontinua mehi sira" hosi "fundador sira nasaun nain ne'ebé agora daudaun hahú tama iha tinan katuas-ferik nian".

"Hanesan importante hatudu mós ba jerasaun antigu katak jerasaun foun preparadu hodi kontinua mehi sira ne'ebé sira iha ba nasaun ne'e", nia hatete.

Hatudu konviktu iha pasajen ba volta daruak no afirma katak nia susesu sei sai hanesan susesu hosi líder istóriku sira, ne'ebé uluk nia tuir no, hafoin ne'e, nia rasik partisipa hamutuk ona liuhosi Partidu Demokrátiku (PD), "hodi harii nasaun" no iha viabilizasaun no formasaun Governu nian".

Nia insisti katak nia partidu kompromete nafatin hodi promove diálogu no ne'e hanesan oportunidade ida hodi kontinua no, nune'e, "ho apoiu hosi jerasaun foin-sa'e sira, bele manán eleisaun ne'e".

Konsidera hanesan kandidatu daruak ne'ebé forte liu - hafoin Francisco Guterres Lu-Olo, ne'ebé hetan apoiu hosi partidu timoroan boot rua, Fretilin ho CNRT - António da Conceição aprezenta aan nu'udar alternativu ida liu favoritu.

Iha prátika reprezenta tranzisaun ida iha partidu rasik ne'ebé, hahú hosi kongresu iha fulan liubá, sai nu'udar sekretáriu-jeral hosi simu tuir dalan formal final hosi era fundador no figura istóriku PD nian, Fernando La Sama de Araújo, ne'ebé mate iha tinan 2015 nia klaran.

António da Conceição, tinan 52, substitui La Sama nu'udar ministru Edukasaun hafoin La Sama mate no ligasaun espesial ne'e bele haree iha kartaz sira kampaña nian ho imajen ida hosi La Sama - hanesan lalatak iha kalohan ida iha António da Conceição nia kabaas parte karuk - hodi marka iha kartaz tomak kampaña nian.

Iha nasaun ida ne'ebé kestaun sira ne'e sei hanesan importante no La Sama hanesan "saudozu" líder Renetil nian (grupu juvenil hosi rezisténsia nian), sai hanesan mós simbóliku tanba António da Conceição, iha sorteiu ba boletin votu nian, hetan númeru ualu, númeru hanesan ne'ebé maka La Sama hetan bainhira kandidata ba Prezidénsia tinan 2007 nian.

Moris iha Bazartete, maibé nia aman-inan mai hosi parte leste nasaun nian, António da Conceição insisti katak iha benefísiu atu nia kandidatura hetan apoiu hosi partidu balun, hatudu "importánsia no kbiit multipartidarizmu nian".

Nia kompromete sai nu'udar Prezidente ida, bainhira eleitu, ne'ebé kompromete "hodi hametin instituisaun sira Estadu nian no promove diálogu entre instituisaun sira ne'e", hodi konsidera katak haketak kbiit sira la implika atu órgaun soberania sira la kopera hamutuk.

Nia konsidera hanesan importante haree ba pasadu, hanoin hikas lasu sira ne'ebé iha ho Komunidade hosi Nasaun sira Lian Portugeza (CPLP) nian no komunidade internasional, apoia hodi hametin relasaun externu sira, aposta iha adezaun ba Asosiasaun hosi Nasaun sira Sudeste Aziátiku (ASEAN) nian no ajenda ida ho kontaktu externu ne'ebé boot.

Hakarak hametin iha nível nasional ajenda ida "dezenvolvimentu ekilibradu" ne'ebé "labele fó benefísiu de'it ba ema sira hosi sidade" maibé tenki haree ba zona remota sira ne'ebé populasaun barak hela iha fatin sira ne'e.

"Prezidente sei laiha knaar ezekutivu diretu sira maibé iha funsaun advokasia, no bele apela ba governu hodi haree ba prioridade sira ne'e, tanba ita tenki haree kondisaun sira loron ohin nian hodi prepara futuru. Bainhira ita la prepara loron ohin oinsá ita bele iha futuru di'ak", nia hatete.

Kona-ba xefe Estadu na'in tolu hahú hosi independénsia, Conceição hatete katak sira hotu inspira no katak hanesan obrigasaun hodi kontinua serbisu ne'ebé halo tiha ona. Xanana Gusmão "tenki hametin ona independénsia no aposta iha rekonsiliasaun, lori ema timoroan sira fila fali no normaliza relasaun sira ho Indonézia".

Ramos-Horta aposta ona "hodi mantén estabilidade nasaun nian" no hametin lasu sira ho komunidade internasional no Taur Matan Ruak haree liu ba dezenvolvimentu nasaun nian no hanesan povu, "ne'ebé terus ona partisipa hela iha dezenvolvimentu ne'e".

Nia explika katak tensaun ne'ebé bele iha entre instituisaun sira hanesan pozitivu, maibé bainhira sei la sai hanesa "ida-idak mantén nia pozisaun" no bainhira halo iha klima diálogu nian" hodi defende interese nasional".

"La'ós hanesan aposta sira hosi instituisaun ida-idak. Hanesan objetivu hanesan atu ami tomak kontribui hodi hadi'a situasaun", nia afirma.

Eleisaun prezidensial sira halo iha loron 20 Marsu no kampaña hotu ho debate ida entre kandidatu na'in ualu iha loron 17 Marsu.

SAPO TL ho Lusa - Foto@ António Dasiparu /EPA

Sem comentários: